Gdy zdecydowałam się na solo podróż do tureckiej metropolii, nie do końca byłam świadoma ogromu tego miasta. Okazało się, że po Moskwie Stambuł to najludniejsze miasto w Europie (i Azji – bo część miasta leży na tym kontynencie) liczące niemal 16 mln mieszkańców (choć nieoficjalnie 25 mln) i niemal 5,5 tys. kilometrów kwadratowych powierzchni. Nieco mnie to stresowało, ale jak się okazało niesłusznie – a wizyta w Stambule okazała się bardzo udana i inspirująca.
Tym, co mnie najbardziej poruszyło w trakcie tego city breaku, był fakt, iż przebywałam w miejscu, gdzie wydarzył się “kawał historii”, o której tak wiele słyszałam w trakcie edukacji. To właśnie w Stambule mieściła się stolica najpierw Cesarstwa Bizantyjskiego, a potem Imperium Osmańskiego. Tam też można zobaczyć słynną Hagie Sophie – jeden z “klejnotów” Cesarstwa Wschodniorzymskiego, na przestrzeni lat pełniący funkcje sakralne dla przedstawicieli różnych wyznań. A to zaledwie początek atrakcji o bogatej historii, które zgromadzone są w jednym miejscu.
Co zatem zobaczyć w Stambule, gdzie warto się wybrać i na jakie ceny przygotować? Poniżej subiektywna lista atrakcji, godnych odwiedzenia.
✔️ Hagia Sophia
Sakralna budowla to symbol Stambułu. Wybudowana na zlecenie cesarza Justyniana w 537 roku przez ponad 900 lat funkcjonowała jako obiekt chrześcijański, będąc jednocześnie symbolem potęgi Bizancjum. Po zdobyciu Konstantynopola przez Turków osmańskich w 1453 roku, została przekształcona w meczet. W 1935 roku Hagia Sophia stała się muzeum, a od 2020 roku ponownie pełni funkcję meczetu.
Obiekt można zwiedzać po uiszczeniu opłaty. Ja zdecydowałam się na bilet uprawniający do wizyty na 1 poziomie, z którego można obserwować część parterową świątyni. Za wejściówkę zapłaciłam 900 lir tureckich ~ 108 zł. Fajną opcję stanowi bezpłatny dostęp do wifi oraz wirtualny przewodnik, z którym można poznawać poszczególne części meczetu. Polecam wziąć słuchawki. Droższa wejściówka kosztowała 1200 lir i uprawniała do odwiedzenia poziomu 0.
✔️ Błękitny Meczet
Jedno z topowych arcydzieł osmańskiej architektury i jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Stambułu. Zbudowany w latach 1609-1616 na zlecenie sułtana Ahmeda I. Swą nazwę zawdzięcza kolorowi płytek, które zdobią jego wnętrze tworząc unikalne wzory w odcieniach niebieskiego. Wysokie, strzeliste kopuły i sześć smukłych minaretów dodatkowo podkreślają majestat tej budowli.
Budowla mieści się w sercu Stambułu, naprzeciwko Hagii Sophii. Celem jej budowy było przyćmienie świetności historycznego obiektu, a czy to się udało? Oceńcie sami, odwiedzając wnętrze Błękitnego Meczetu. Wstęp jest bezpłatny.
✔️ Meczet Sulejmana
Meczet Sulejmana (Süleymaniye Camii) to jeden z największych i najważniejszych meczetów w Stambule. Został zbudowany w XVI wieku na zlecenie sułtana Sulejmana Wspaniałego. Świątynia stanowi przykład osmańskiej architektury, które łączy elementy religijne, kulturalne i edukacyjne. Kompleks obejmuje nie tylko sam meczet, ale także m.in. grobowce sułtana i jego żony, tzw. Roksolany (Hürrem Sultan).
Wejście do wnętrza możliwe jest bezpłatnie, należy jedynie mieć stosowny strój oraz zdjąć obuwie. Z okolicznego placu rozpościera się panoramiczny widok na turecką metropolię.
✔️ Meczet Ortaköy
Znany również jako Meczet Büyük Mecidiye, to ikoniczna świątynia położona w malowniczej dzielnicy Ortaköy nad Bosforem. Lata budowy przypadają na XIX wiek, a pomysłodawcą inicjatywy był sułtan Abdülmecida I. Budowla cechuje się stylem neobarokowym, znany jest również ze swojej pięknej fasady i wysokich minaretów, ale to co go szczególnie wyróżnia jest “wdzięczne” położenie tuż nad wodą. Fakt ten sprawia, że meczet jest oblegany przez osoby, chcące złapać go w kadrze swoich aparatów i telefonów.
✔️ Park Sułtana Ahmeda
Przyjemna dla oka przestrzeń, ale jednocześnie bardzo zatłoczone miejsce.położone pomiędzy Błękitnym Meczetem a Hagia Sophią. Park jest sercem historycznej dzielnicy Sultanahmet, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów swoją zielenią i spokojem w otoczeniu monumentalnych zabytków.
✔️ Plac Sułtana Ahmeda
Znany również jako Hipodrom Konstantynopola – historyczne serce metropolii, znajdujące się w sąsiedztwie Błękitnego Meczetu, Hagii Sophii czy Pałacu Topkapi. Niegdyś miejsce starożytnego hipodromu, gdzie odbywały się wyścigi rydwanów oraz inne publiczne uroczystości w czasach Bizancjum.
✔️ Cysterna Bazyliki
Jeden z najbardziej fascynujących zabytków Stambułu, ukryty pod powierzchnią miasta. Zbudowana w VI wieku za panowania cesarza Justyniana I, była częścią starożytnego systemu wodociągowego Bizancjum, służącego do magazynowania wody dla Pałacu Wielkiego. Zwana również „Pałacem Zatopionym” ze względu na swoje monumentalne rozmiary i architekturę, mieści ponad 300 kolumn podtrzymujących sklepienie, z których wiele posiada finezyjnie rzeźbione kapitele (wieńcząca część kolumny, filaru) w stylu korynckim i jońskim. Najsłynniejsze elementy to dwie kolumny z głowami Meduzy.
Dziś Cysterna Bazyliki jest atrakcją turystyczną, gdzie odwiedzający mogą spacerować po podestach nad wodą, podziwiając imponującą architekturę i oświetlenie, które podkreśla jej tajemniczą atmosferę. Jest to miejsce pełne historii, a zarazem wyjątkowo piękne, co czyni je jednym z najchętniej odwiedzanych zabytków metropolii. Cysterna czynna jest od 9:00 do 22:00, ale warto zweryfikować te godziny, bo mogą się różnić w zależności od sezonu. Koszt zorganizowanej wycieczki z przewodnikiem, który opowie o historii miejsca, to około 1355 TL.
✔️ Dzielnica Balat
Balat to historyczna dzielnica Stambułu, położona na europejskiej stronie miasta, wzdłuż tzw. Złotego Rogu. Niegdyś dystrykt stanowił dom dla społeczności żydowskiej, greckiej i ormiańskiej. Dziś tętni życiem – miejsce to cieszy się dużą popularnością i przyciąga wielu turystów oraz lokalsów.
Dzielnica charakteryzuje się wąskimi, brukowanymi uliczkami, kolorowymi, zaniedbanymi kamienicami i licznymi zabytkowymi budynkami, w tym synagogami, kościołami i meczetami. Wybierając się na spacer po Balat, można poczuć atmosferę dawnego Stambułu, odkryć lokalne kawiarnie, antykwariaty i warsztaty rzemieślnicze.
✔️ Kamondo Stairs
Kamondo Stairs to charakterystyczne miejsce znajdujące się w dzielnicy Galata w Stambule. Zostały zbudowane w XIX wieku przez zamożną rodzinę bankierów Kamondo, aby ułatwić mieszkańcom pokonywanie stromego zbocza między Bankalar Caddesi (czyli ul. Bankową) a wyższymi częściami dystryktu.
Schody łączą style neobarokowy i secesyjny, lecz to co je głównie wyróżnia to “falisty” kształt. Atrakcja jest bezpłatna.
✔️ Most Galata
Jeden z najbardziej znanych mostów w Stambule, łączący europejskie dzielnice Karaköy i Eminönü, przecinając Złoty Róg. Most ten ma ogromne znaczenie historyczne i kulturalne, będąc symbolem łączności między różnymi częściami miasta.
Obecna konstrukcja została otwarta w 1994 roku i jest dwupoziomową budowlą: górny poziom służy samochodom, tramwajom i pieszym, a dolny mieści restauracje. Most Galata to popularne miejsce spacerów, szczególnie o zachodzie słońca.
✔️ Wieża Galata
Jedna z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji Stambułu mieści się w dystrykcie Beyoğlu. Wieża pochodzi z czasów, gdy kolonia Genui stacjonowała w Konstantynopolu w XIV wieku, gdzie stanowiła część fortyfikacji obronnych. Obecnie za opłątą można dostać się na taras widokowy, by podziwiać rozległe miasto. Miejsce to można zwiedzać codziennie od 08:30 do 23:00. Wstęp jest płatny – koszt wejściówki dla dorosłych to ~ 1130 TL. Ceny mogą się różnić – np. w zależności od sezonu.
✔️ Gülhane Park
To miejsce bardzo przypadło mi do gustu – jeden z najstarszych i najbardziej znanych parków w Stambule, położony tuż obok Pałacu Topkapi. Park był niegdyś częścią pałacowych ogrodów sułtanów osmańskich i służył jako prywatny teren rekreacyjny.
Dziś Gülhane Park jest publicznym parkiem miejskim, popularnym miejscem relaksu zarówno dla mieszkańców, jak i turystów – to idealne miejsce na odpoczynek w otoczeniu zieleni.
✔️ İBB Karaköy Sahil Parkı
Nowoczesny park położony w nadmorskiej dzielnicy Karaköy. Stworzony przez władze miejskie (İBB – İstanbul Büyükşehir Belediyesi), park jest popularnym miejscem odpoczynku i rekreacji, szczególnie wśród mieszkańców i turystów odwiedzających tę dynamiczną część miasta. Spacerując po wybrzeżu zwróciłam też uwagę, iż zadbano też o interesy rowerzysty, który swobodnie może przejechać rowerem przez dobrze przystosowaną drogę
✔️ Przejażdżka historycznym tramwajem (odjazd z placu Taksim Meydanı)
Historyczny tramwaj na Taksim Meydanı to ikoniczny symbol metropolii – pojazd kursujd wzdłuż słynnej ulicy İstiklal, która łączy plac Taksim z dzielnicą Galata. Ten nostalgiczny tramwaj, będący repliką pojazdów z początku XX wieku, jest popularną atrakcją turystyczną, a jednocześnie pełni funkcję transportu publicznego.
Za przejażdżkę tramwajem trzeba mieć wykupiony bilet jak na metro – na szczęście wejście do podziemi, gdzie ów wejściówkę można nabyć, jest tuż obok placu.
✔️ Pałac Tokapi
Imponujący kompleks pałacowy, który przez blisko 400 lat był główną rezydencją sułtanów osmańskich oraz centrum administracyjnym Imperium Osmańskiego. Zbudowany na polecenie sułtana Mehmeda II Zdobywcy w XV wieku, obejmuje rozległy teren z licznymi dziedzińcami, ogrodami, pawilonami, a także bogato zdobionymi komnatami. W Pałacu Topkapi można zobaczyć zasoby osmańskie, w tym insygnia sułtańskie, relikwie islamskie oraz okazałą kolekcję biżuterii.
Pałac Topkapi jest obecnie muzeum i jedną z największych atrakcji turystycznych Stambułu, przyciągającą miliony zwiedzających rocznie. Czynny jest cały tydzień – poza wtorkami, ale godziny zwiedzania zmieniają się w zależności od sezonu. Koszt wejściówki do najtańszych nie należy – minimum trzeba zapłacić ~ 2000 TL.
✔️ Dolmabahçe Palace
Jedna z najbardziej okazałych rezydencji w Stambule, położona nad brzegiem Bosforu. Zbudowany w XIX wieku na polecenie sułtana Abdülmecida I, symbolizuje okres modernizacji Imperium Osmańskiego, łącząc elementy tradycyjnej architektury osmańskiej z wpływami europejskimi, takimi jak barok, rokoko i neoklasycyzm.
Pałac składa się z niemal 300 pokoi, około 50 sal i imponujących salonów, w tym ogromnej Sali Ceremonialnej z żyrandolem z kryształu o wadze 4,5 tony, który jest jednym z największych na świecie tego typu obiektów. Wnętrza zdobią bogate złocenia, marmury, freski i luksusowe meble, odzwierciedlające przepych i bogactwo czasów osmańskich.
Dolmabahçe pełnił funkcję głównej rezydencji sułtanów do upadku imperium. Jest również miejscem gdzie swe ostatnie chwile spędził Mustafa Kemal Atatürk, założyciel Republiki Turcji.
Miejsce czynne jest cały tydzień poza poniedziałkami od 9:00 do 18:00. Aby dostać się do środka należy nabyć bilet w cenie około 1355 TL.
✔️ Kryty Bazar
Jedno z największych i najstarszych zadaszonych targowisk na świecie, stanowiące tętniące życiem centrum handlowe i kulturalne miasta. Założony w XV wieku na rozkaz sułtana Mehmeda II Zdobywcy, rozrósł się przez wieki, obejmując ponad 60 uliczek i około 4,000 sklepów.
Znany jest z szerokiej gamy oferowanych towarów, w tym wyrobów ze złota i srebra, biżuterii, dywanów, tekstyliów, ceramiki, przypraw i antyków. To prawdziwy raj dla miłośników zakupów, gdzie można znaleźć zarówno luksusowe przedmioty, jak i lokalne rękodzieło czy potrawy.
✔️ Bazar Egipski
Znany również pod nazwą Targ Korzenny – barwne targowisko położone w dzielnicy Eminönü, niedaleko mostu Galata. Zbudowany w XVII wieku jako część kompleksu Nowego Meczetu (Yeni Camii), Bazar Egipski pierwotnie służył jako miejsce handlu przyprawami i innymi luksusowymi towarami sprowadzanymi z Egiptu.
Dziś Bazar Egipski jest popularnym miejscem zarówno dla mieszkańców, jak i turystów, oferującym szeroką gamę produktów, od egzotycznych przypraw, ziół, suszonych owoców, po tureckie słodycze, takie jak lokum czy baklava. Można tu także znaleźć różnorodne herbaty, orzechy, kawę, a także pamiątki i wyroby rzemieślnicze.